27 lipca 2023

Wielomateriały. Co to znaczy, że surowiec jest jakościowy? Wywiad z Łukaszem Sosnowskim – Prezesem Zarządu w fundacji ProKarton

Dlaczego jakość surowca jest ważna?

Łukasz Sosnowski, prezes Fundacji ProKarton: Od jakości surowca zależy, jakie będzie jego dalsze wykorzystanie. Z kartonów po płynnej żywności w procesie recyklingu odzyskiwane jest wartościowe włókno celulozowe. Jest to surowiec popierwotny, charakteryzujący się długimi włóknami, które można wykorzystać nawet 5 razy. Ważne jest, aby zużyte kartony poprawnie posegregować – takie odpady są znacznie bardziej wartościowe, głównie ze względu na ich czystość.

Co my jako konsumenci możemy zrobić, żeby pomóc w procesie recyklingu, co może zrobić gmina czy odbiorca odpadów?

Najważniejszym i najprostszym działaniem każdego z nas jako konsumentów jest właśnie poprawna selektywna zbiórka. W przypadku kartonów po płynnej żywności należy wyrzucić je do żółtego pojemnika, przeznaczonego na metale, tworzywa sztuczne i odpady wielomateriałowe, do której to kategorii zaliczają się kartony. Zeszłoroczne badanie społeczne zrealizowane przez Kantar dla Fundacji ProKarton pokazało, że już 77 proc. Polaków segreguje odpady opakowaniowe, a ponad połowa (51 proc.) zna zasady prawidłowego postępowania ze zużytymi kartonami.

Bardzo ważne są także prawidłowe i łatwo dostępne dla mieszkańców informacje na temat zasad segregowania odpadów. W ostatnich latach zauważamy pozytywną zmianę w tym zakresie. Ulotki informacyjne dostarczane przez lokalnych włodarzy czy zarządy nieruchomości w szczegółowy sposób wyjaśniają które odpady należy wyrzucać do którego pojemnika, a które należy wyrzucić w specjalny sposób, np. zanosząc do punktu handlowego czy do PSZOK-u. Informacje te w prawidłowy sposób nakazują wyrzucać kartony po mleku i po sokach do żółtego kontenera oraz zakazują ich wyrzucania do pojemnika niebieskiego, przeznaczonego na papier.

Jakich błędów nie popełniać przy segregacji opakowań wielomateriałowych?

Zanim o błędach przy segregacji, warto powiedzieć o tym, że karton należy przed wyrzuceniem dobrze opróżnić i zgnieść – tak, aby zajmował jak najmniej miejsca w pojemniku, a później w kontenerze i śmieciarce. Nie potrzeba natomiast myć ani płukać kartoników przed wyrzuceniem. Jeżeli natomiast chodzi o zasady prawidłowej segregacji – najważniejsze jest, aby karton po mleku czy soku wyrzucić do żółtego pojemnika. Nie powinny one być deponowane do pojemnika czarnego, na odpady zmieszane ani do niebieskiego, przeznaczonego na papier. Tylko poprawna selektywna zbiórka gwarantuje, że odpady będą najmniej zabrudzone i zostaną przetworzone i ponownie wykorzystane w produkcji.

Chciałbym też podkreślić bardzo ważną rolę producentów, którzy wprowadzają na rynek swoje produkty w kartonach do płynnej żywności. Część z nich już obecnie umieszcza na opakowaniach informacje graficzne o tym, że karton po mleku albo po soku należy wyrzucić do żółtego pojemnika. Fundacja ProKarton przygotowała niedawno bezpłatny projekt oznaczeń, które ułatwią konsumentom poprawną segregację kartonów po płynnej żywności do żółtego pojemnika. Zachęcamy producentów do zapoznania się z akcję i skorzystania z gotowych wzorów. Jeżeli wszystkie opakowania będą zawierać takie informacje, konsumenci nie będą popełniać błędów dotyczących selektywnej zbiórki.

Jak wygląda proces recyklingu opakowań wielomateriałowych?

Recykling kartonów po płynnej żywności to prosty proces fizyczno-mechaniczny. Wysortowane kartony podlegają rozwłóknieniu w tzw. rozwłókniaczu. Wrzucone do rozwłókniacza są następnie zalewane wodą w temperaturze otoczenia i poddawane ruchowi wirowemu przez ok. 30 min. W wyniku procesów tarcia i działania wody, wszystkie warstwy opakowania zostają od siebie skutecznie oddzielone. Następnie, odzyskane włókno celulozowe wysokiej jakości jest ponownie wykorzystywane.

W Polsce recykling kartonów do płynnej żywności prowadzony jest obecnie w 2 polskich papierniach, tj. MONDI Świecie oraz BESKIDY Wadowice. Kartony do płynnej żywności poddawane są recyklingowi także w zakładzie PMP Recykl.

Chciałbym tutaj zaznaczyć, że trwają właśnie prace nad nową inwestycją w Ostrołęce, która zwiększy moce przerobowe w naszym kraju z obecnych około 26 000 ton do 75 000 ton rocznie. Projekt zakłada stworzenie zarówno linii do recyklingu celulozy, jak i instalacji do recyklingu polimerów oraz aluminium. Dzięki temu wszystkie komponenty, z których zbudowane są kartony, będą przerabiane w Polsce na surowce wtórne i wykorzystywane do dalszej produkcji.

Co powstaje w procesie recyklingu opakowań wielomateriałowych?

Odzyskana w procesie recyklingu celuloza wykorzystywana jest głównie w produkcji tektury falistej, na którą popyt jest praktycznie nieograniczony (np. produkowane są z niej opakowania zbiorcze do produktów spożywczych i przemysłowych) oraz różnorodnych papierów higienicznych. Z całych kartonów produkuje się również wodoodporne płyty wiórowe wykorzystywane w meblarstwie.