19 grudnia 2023

Rekopol Organizacja Odzysku Opakowań przypomina: Dyrektywa SUP – już od lipca 2024 roku przytwierdzenie nakrętki do butelki i kartonu na napoje

Od lipca 2024 r. mają obowiązywać w Polsce przepisy dot. obowiązku przymocowania nakrętki
do pojemników na napoje (butelek z tworzyw sztucznych oraz kartonów na płynną żywność). Polskie przepisy1, m.in. mówiący o tym art. 14b ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1658 z późn. zm.), stanowią długo oczekiwaną implementację Dyrektywy SUP2 w Polsce. Polska ze znacznym opóźnieniem dokonała implementacji Dyrektywy SUP (termin transpozycji dla Państw Członkowskich minął w dniu 3 lipca 2021, a Polska przyjęła przepisy w 2023r.).

Zgodnie z art. 14b, wprowadzający produkty w jednorazowych opakowaniach na napoje będących pojemnikami z tworzyw sztucznych o pojemności do 3l. może wprowadzać do obrotu napoje w tych pojemnikach, jeżeli zakrętki i wieczka tych pojemników wykonane z tworzyw sztucznych pozostają przymocowane do nich podczas etapu zamierzonego użytkowania napoju. Wymóg ten wynika
z dyrektyw plastikowych, które mają na celu zmniejszenie wpływu tworzyw sztucznych na środowisko. Jak wskazano wprost w motywie 17 Dyrektywy SUP: „wykonane z tworzyw sztucznych zakrętki i wieczka używane do pojemników na napoje należą do artykułów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych najczęściej znajdowanych na plażach w Unii. Z tego powodu wprowadzanie do obrotu pojemników na napoje, które są produktami jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, powinno być dozwolone tylko wtedy, gdy spełniają one określone wymogi w zakresie projektu produktu, które znacznie zmniejszają rozprzestrzenianie w środowisku używanych do pojemników na napoje zakrętek i wieczek wykonanych z tworzyw sztucznych.”

Nakrętki przymocowane do butelek i kartonów mają trafiać do recyklingu wraz z opakowaniem i przez to mniej zanieczyszczać środowisko. Argumentuje się to faktem, że odkręcone od butelek i kartonów nakrętki trafiają w sortowni do tzw, frakcji drobnej, z której nie są później odzyskiwane. Na chwilę obecną nie ma skutecznej i opłacalnej technologii wysortowania tak małych elementów.

Mimo, że wymóg ten jeszcze nie obowiązuje, to już powstają wokół niego pytania i wątpliwości, m.in. co do definicji samego przymocowania oraz np. konieczności przymocowania nakrętki w przypadku butelki wielokrotnego użytku. Wielu z producentów wód i napojów już teraz wprowadziło innowacyjne rozwiązania, a nakrętka jest już fabrycznie przytwierdzona do opakowania. Co to oznacza dla konsumenta? Przede wszystkim konieczność wyrobienia nowego nawyku – nieodrywania nakrętki oraz naukę prawidłowego postępowania z nowym zamknięciem.

Warto też wskazać, że decyzją wykonawczą Komisji3 ustanowiono normę zharmonizowaną
EN 17665:2022 +A1:2023 „Opakowania – Metody badań oraz wymagania mające na celu wykazanie, że zakrętki i wieczka z tworzyw sztucznych pozostają przymocowane do pojemników na napoje”, opracowaną na potrzeby dyrektywy SUP.

Temat z pozoru jest prosty, jednak należy się spodziewać, że może on przynieść wiele niewiadomych i wyzwań przed którymi staną przedsiębiorcy. Z jednej strony, by sprostać wymogom prawnym, a z drugiej, by przekonać konsumenta do zmiany