20 grudnia 2022

Wniosek Rozporządzenia PE i Rady w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych

Wniosek Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/1020 i dyrektywę (UE) 2019/904 oraz uchylające dyrektywę 94/62/WE

W dniu 30 listopada br. udostępniony został projekt rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/1020 i dyrektywę (UE) 2019/904 oraz uchylające dyrektywę 94/62/WE.

Link do projektu rozporządzenia: Proposal Packaging and Packaging Waste (europa.eu)
Projekt jest dostępny w j. angielskim.

Najważniejsze informacje:

  1. zmiana formy aktu prawnego, tzn. z dotychczasowej dyrektywy na rozporządzenie

Jest to efekt m.in. tego, że nie udało się ograniczyć negatywnego wpływu opakowań na środowisko za pomocą obowiązującej dyrektywy w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych wprowadzonej w 1994 r. Te negatywne zjawiska to między innymi marnotrawne stosowanie niepotrzebnych opakowań, rosnący udział opakowań nienadających się do recyklingu w miksie opakowań, mylące etykietowanie, które utrudnia konsumentom sortowanie, i bardzo ograniczone wykorzystanie materiałów z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych, co oznacza ogromne straty cennych zasobów.

Dlaczego jest to takie ważne?

Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.
Dyrektywa wiąże każde Państwo Członkowskie, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków.

Co to oznacza? Że w każdym państwie członkowskim będzie takie samo brzmienie przepisów oraz przepisy te nie zostaną powtórzone w prawie krajowym.

  1. Ogólne informacje:

    1. Wprowadzenie wielu nowych definicji i rozszerzenie obowiązujących.

    2. Określenie celów recyklingu do dnia 31 grudnia 2025 i do dnia 31 grudnia 2030.

    3. Projekt zawiera aż 12 rozdziałów, w sumie 65 często rozbudowanych artykułów i aż 13 załączników.

    4. Proponowana zmiana przepisów UE dotyczących opakowań i odpadów opakowaniowych ma 3 główne cele.

      1. Po pierwsze zapobieganie produkowaniu odpadów opakowaniowych: zmniejszenie ich ilości, ograniczenie zbędnych opakowań oraz promowanie rozwiązań w zakresie opakowań wielokrotnego użytku i wielokrotnego napełniania.

      2. Po drugie podwyższenie jakości recyklingu („zamknięty obieg”): dzięki czemu do 2030 r. wszystkie opakowania znajdujące się na rynku UE będą nadawać się do recyklingu w opłacalny ekonomicznie sposób.

      3. Po trzecie zmniejszenie zapotrzebowania na pierwotne zasoby naturalne i stworzenie dobrze funkcjonującego rynku surowców wtórnych poprzez zwiększenie wykorzystania tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w opakowaniach, nakładając obowiązkowe cele.

    5. Głównym celem jest ograniczenie do 2040 r. odpadów opakowaniowych o 15 proc. na mieszkańca w każdym państwie członkowskim, w porównaniu z 2018 r. Doprowadziłoby to do całkowitego zmniejszenia ilości odpadów w UE o prawie 37 proc. w porównaniu ze scenariuszem bez zmiany przepisów. Będzie się to odbywać zarówno poprzez ponowne użycie, jak i recykling.

    6. Przedsiębiorstwa będą musiały oferować konsumentom pewien odsetek swoich produktów w opakowaniach wielokrotnego użytku lub wielokrotnego napełniania, na przykład w przypadku napojów i posiłków na wynos lub w handlu elektronicznym. Nastąpi również pewna standaryzacja formatów opakowań i zrozumiałe oznakowanie opakowań wielokrotnego użytku.

    7. Aby rozwiązać problem zbędnych opakowań, niektóre formy opakowań będą zakazane, na przykład opakowania jednorazowego użytku stosowane do podawania żywności i napojów spożywanych w restauracjach i kawiarniach, opakowania jednorazowego użytku do pakowania owoców i warzyw, miniaturowe butelki szamponu i inne miniaturowe opakowania w hotelach.

    8. Wiele środków ma na celu umożliwienie pełnego recyklingu opakowań do 2030 r. Obejmuje to ustalenie kryteriów projektowania opakowań; stworzenie obowiązkowych systemów zwrotu kaucji dla butelek plastikowych i puszek aluminiowych; oraz wyjaśnienie, które bardzo ograniczone rodzaje opakowań muszą być kompostowalne, aby konsumenci mogli je wyrzucać do bioodpadów.

    9. Wprowadzone zostaną również obowiązkowe wskaźniki zawartości materiałów z recyklingu, które producenci muszą włączyć do nowych opakowań z tworzyw sztucznych. Pomoże to przekształcić tworzywa sztuczne pochodzące z recyklingu w cenny surowiec – o czym świadczy już przykład butelek PET w kontekście dyrektywy w sprawie produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.

    10. Wniosek wyjaśni wszelkie wątpliwości dotyczące tego, do jakiego pojemnika do recyklingu należy wrzucić dane opakowanie. Na każdym opakowaniu będzie znajdować się etykieta wskazująca, z czego wykonane jest opakowanie i do jakiego strumienia odpadów należy je wyrzucić. Pojemniki do zbierania odpadów będą opatrzone takimi samymi etykietami. Takie same symbole będą używane w całej UE.

    11. Przewiduje się, że do 2030 r. proponowane środki mogą doprowadzić do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych pochodzących z opakowań do 43 mln ton w porównaniu z 66 mln ton, jeżeli przepisy te nie zostałyby zmienione – ograniczenie to sięga mniej więcej rocznych emisji Chorwacji. Zużycie wody mogłoby się zmniejszyć o 1,1 mln m3. Koszty szkód w środowisku dla gospodarki i społeczeństwa zostałyby zmniejszone o 6,4 mld euro w stosunku do poziomu bazowego na 2030 r.

    12. Przemysł opakowań jednorazowego użytku będzie musiał zainwestować w transformację, ale ogólny wpływ na gospodarkę i tworzenie miejsc pracy w UE będzie pozytywny. Oczekuje się, że samo zwiększenie ponownego użycia doprowadzi do powstania ponad 600 000 miejsc pracy w sektorze recyklingu do 2030 r., z czego wiele w lokalnych małych i średnich przedsiębiorstwach. Oczekujemy wielu innowacji w zakresie opakowań, co sprawi, że ograniczenie stosowania opakowań oraz ich ponowne użycie i recykling będą wygodne. Oczekuje się również, że wprowadzenie tych środków przyniesie oszczędności finansowe: każdy Europejczyk mógłby zaoszczędzić prawie 100 EUR rocznie, jeżeli przedsiębiorstwa przesunęłyby oszczędności na konsumentów.

    13. Podejmuj się wyjaśnienie wątpliwości dotyczących biopochodnych, biodegradowalnych i kompostowalnych tworzyw sztucznych.

    14. Nowe ramy prawne Komisji wyjaśniają, w jaki sposób te tworzywa sztuczne mogą stanowić część zrównoważonej przyszłości.

    15. Tworzywa sztuczne nadające się do kompostowania przemysłowego powinny być stosowane wyłącznie wtedy, gdy przynoszą korzyści dla środowiska, nie wpływają negatywnie na jakość kompostu oraz gdy istnieje odpowiedni system zbierania i przetwarzania bioodpadów. Opakowania nadające się do kompostowania przemysłowego będą dozwolone jedynie w przypadku torebek do herbaty, kapsułek i saszetek z kawą, naklejek na owoce i warzywa oraz bardzo lekkich toreb plastikowych. Na tych produktach zawsze musi być informacja, że są one certyfikowane do kompostowania przemysłowego zgodnie z normami UE.

  1. Dalsze kroki projektu rozporządzenia:

Wniosek w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych zostanie teraz rozpatrzony przez Parlament Europejski i Radę w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.

Przypominamy, że jest to projekt i wiele z jego zapisów może ulec zmianie.

O dalszych krokach będziemy Państwa informować na bieżąco.